De dochter

Op een doodgewone dag stond ze ineens voor de deur. Lea. Met dikke rode ogen, een glimmend neusje en een uitpuilende weekendtas. “Ach meisje toch… Kom snel binnen. Je vader haalt de rest wel uit de auto. Geef maar hier die tas. Meisje toch!” De moeder wist nog niet wie en wat ze werkelijk binnen haalde. Ze deed enkel wat een goede moeder betaamde. Troost en onderdak bieden aan haar dochter. Haar rol was een steunende en van tijdelijke aard. Ze hoefde enkel te moederen en kon voor de rest haar eigen gang gaan. Alles was onder controle. Maar niets bleek minder waar.

Hanna leek een vrolijke warme moeder met haar hartelijke ronde gezicht met kortgeknipt grijs haar. Rommelige kleding om haar mollige lijf benadrukten haar levenslust. Haar lach was luid en haar mond groot en gulzig. Ze viel in de categorie Bourgondische types: voedsel bereiden en eten was haar hobby. Wanneer ze er niet letterlijk mee in aanraking kwam, dacht ze eraan of droomde erover. Lea had dat niet van haar moeder, het had een generatie overgeslagen. Vandaar dat het bij haar volledig ontbrak. De dochter was net zo gematigd als de vader. De twee leken op elkaar. Tanige slanke mensen met donkere haren en blauwe serieuze ogen. Hanna’s ogen waren groot en levendig. De dochter had enkel de lange donkere wimpers van haar moeder. Voor de rest was alles aan haar lijf klein en fijn. Geen rolletjes en rimpels te bekennen. “Het is een kind van haar vader!” merkte hij graag en vaak op. Hanna mocht graag een lijst mooie eigenschappen opdreunen die zij had doorgegeven. Helaas toonde niemand daarin interesse.

Lea was de jongste van twee dochters en ze had een abonnement op problemen in de liefde. Ze viel iedere keer op de verkeerde. De les die ze zou kunnen leren ontging haar volledig. Het lag altijd aan de ander, die vormde het probleem. Beter zou ze een pas op de plaats kunnen maken, om even werkelijk bij zichzelf stil te staan. Romantische Lea stelde grote eisen aan de liefde. Ze hing haar hele geluk en zelfwaardering op aan een ander. Daardoor was ze er iedere keer kapot van als het mis ging. Hanna rommelde in de keuken nadat ze Lea in een luie stoel had geparkeerd. Met een grote mok warme melk schommelde ze terug naar de kamer. Met een zucht van inspanning liet ze zich in haar eigen stoel zakken. Vanuit die prettige positie deed ze waar ze goed in was: luisteren.

De dochter liep nu echt over van de tranen. Ze vermengden zich met snot uit haar neus. De vader stopte haar een versleten katoenen zakdoek toe en vouwde zijn krant dicht. Zijn aanwezigheid leek gewaardeerd te worden, want Lea wierp hem een smekende blik toe. Een stortvloed van woorden, huilerige kreten en hoge uithalen kwam voorbij. Hanna kreeg er natte ogen van, maar probeerde zich te vermannen. “Waarom moet mij dit altijd overkomen?” knalde de dochter eruit. De vader troostte: “Jij hebt gewoon pech, kindje. Hier kun jij niets aan doen… Die mannen lopen gewoon hun … achterna. Ze zijn jou niet waard!” Het hielp weinig. Hanna zweeg en plukte aan het boordje van haar trui. “Nou ja…”, probeerde ze voorzichtig, “Ik vond Art eigenlijk altijd al een stille man. Misschien ben je uiteindelijk wel beter af zonder hem?!” De dochter keek boos, dit was niet wat ze wilde horen. Ze wenste geen verklaringen, maar wilde enkel gehoord worden in haar pijn. Lea vroeg zich af wat ze hier eigenlijk deed, het leek plotseling alsof ze een grote vergissing had begaan. Ze liet haar rood doorlopen ogen over het interieur gaan. Haar waterige blik bleef hangen op de moeder. Vertrouwd en veilig, maar ook mijlenver weg. “Het komt wel goed meisje. Morgen voel je je vast stukken beter. Kop op!” Teleurgesteld sprong Lea uit haar stoel, wenste ze goedenacht en stampte de trap op naar boven. De ouders keken elkaar aan en haalden zuchtend hun schouders op. De vader nam de krant op en Hanna boog zich over een spelletje patience. Alles leek weer vertrouwd en normaal. Precies waar ze zo van hielden.

Het werd een terugkerend gebeuren. Lea woonde doordeweeks thuis en kwam in het weekend logeren. De eerste weken mompelde Hanna nog wel eens iets van: “Goh, kan je Art niet gewoon helemaal uit het huis zetten? Niet dat je weg moet hoor, maar het is voor jou ook lastig, toch?!” De dochter reageerde dan enkel met een geïrriteerde blik en uiteindelijk stopte de moeder met vragen stellen. Vragen stellen was sowieso niet haar sterke kant. Als het om feiten, recepten of nieuws was wel. Wanneer het over diepere zaken ging vermeed ze het liever. Stel je voor dat het antwoord haar niet aan stond? Ze moest er dan wat mee. Liever dekte ze alles toe met een laagje gezelligheid. Leuke dingen doen, niet zeuren. Haar moeder was hetzelfde geweest. Schouders eronder. Klagen was voor zwakkelingen. Je hoefde niet teveel van het leven te verwachten. Zo voorkwam je teleurstellingen en nare gevoelens. Hanna had deze zeker wel, maar wenste ze niet te voelen. Ze overstemde de trieste klanken in zichzelf met veel kabaal maken en bezig blijven. Eten had gelukkig een troostende werking. Wanneer ze at voelde ze zich goed. Als ze druk was had ze geen tijd voor gepieker. Ze vond zelf dat ze haar leven aardig op orde had. Dat ze zich als een struisvogel gedroeg had ze niet in de gaten. Hanna was gelukkig en blij. Punt. Alle emoties in haar lijf die iets anders probeerden te roepen werden genegeerd. Ze had een groot talent voor toneelspelen. Ze hield niet alleen zichzelf, maar ook anderen voor de gek. Zelfs de vader ging er voor zijn eigen rust in mee. De dochter niet. Zij was anders.

Lea gebruikte haar relatiecrisis eindelijk waar hij voor bedoeld was. Ze leerde haar les. Doordat ze afstand nam van haar geliefde – onvrijwillig – maar ze deed het. De bibliotheek werd haar zaterdagse missie. Ze startte in relaties, sprong over naar psychologie en eindigde twintig boeken later in de categorie zelfverwerkelijking. Onderweg had ze geleerd dat ze de liefde als romantisch zag. Zelfliefde en zelfcompassie waren de sleutel. Wat ze bij een ander hoopte te vinden zat allemaal in haarzelf. Ze hoefde het alleen maar te herkennen en te voeden. Haar psycholoog hield haar de spiegel voor die boeken haar niet konden bieden. Haar persoonlijke geschiedenis kwam bloot te liggen. De dochter stond naakt in haar eentje en ineens viel alles samen. Ze snapte haar eenzame gevoel uit haar jeugd. De dochter bleek onveilig gehecht. Angstig, net als haar moeder. Ze had zich altijd onbegrepen gevoeld. Als enige introvert tussen extraverten. De jonge dochter had steeds emotionele verbinding gezocht, maar was tegen een muur gelopen. Een emotioneel niet beschikbare moeder. Ze had haar mannen later onbewust uitgezocht op het vertrouwde gevoel van haar jeugd. Emotioneel onbereikbare mannen. Geen mannen ongeveer als haar vader, zoals ze zelf dacht. Mannen als haar moeder. Die emoties wegwuifden en diep contact uit de weg gingen. Het verbaasde de dochter dat deze verdrietige ontdekking haar goed deed. Een zware last viel van haar schouders, want ze begreep zichzelf ineens. Ze was goed zoals ze was in heel haar wezen. Eigenlijk had ze dat ergens altijd geweten, maar als je constant hoort dat jouw emoties er niet mogen zijn, dan stop je met ze uit te spreken.

Lea heelde zo haar innerlijk kind. Ze begon van zichzelf te houden met al haar mooie en minder makkelijke eigenschappen. Het mooiste cadeau dat ze zichzelf kon geven bleek zelfcompassie. Ze deelde haar bevindingen met haar vader. De man had het zelf niet kunnen verzinnen, maar hij luisterde. Hij dacht dat ze er goed aan hadden gedaan dat ze als ouders zich ieder met één van de dochters bezighielden. Nu begreep hij pas dat hij daardoor veel van Lea had gemist, de moeder was immers vooral bij haar geweest. Het onvermogen van de moeder, Hanna’s vermijding van emoties. Zelf een dochter van een dochter. Lea hield haar een pijnlijke spiegel voor. Zaken die ze niet wilde weten, laat staan voelen. De eeuwige onrust in de moeder. “Je moeder leeft!” was altijd de verklaring van de vader. De dochter doorzag de moeder nu volledig, maar zij had haar eigen weg te gaan.

Dit was het verhaal van de dochter die anders was. In haar eentje eigen ideeën had. Een dochter die graag wilde delen wat haar bezig hield en die dat niet geleerd had van haar ouders. De dochter met een enorme innerlijke honger naar kennis - die ze wel van haar ouders had. Geen kennis over koken of techniek, maar innerlijke wijsheid. Zij die het geleerde op zichzelf durfde los te laten. Niet langer angstig voor zichzelf, anderen en het leven. Zij koestert de dierbaren om zich heen en staat nu werkelijk open voor contact. Dat ze drieënveertig moest worden om zichzelf te leren kennen… Beter laat dan nooit. Toch blijft ze altijd de dochter van haar moeder en eindelijk houdt ze ook van zichzelf.

En Hanna? Die houdt van Lea. Ze zegt het zelfs hardop. Misschien haakt ze op een dag aan bij haar dochter, misschien ook niet. Het is zoals het is.

@missnienox