Wijsneus

Ik ben tien en hoogbegaafd. Mijn naam is Sjoerd en ik vind het een stomme naam. Mijn moeder zegt dat ik de hersenen heb van een puber van dertien. Minimaal. Ik zie dat anders, mijn hersenpan reikt veel verder. Als je mij vergelijkt met mijn broertje dan ben ik vijftien. Wij schelen drie jaar met elkaar in cijfers. Hij is jonger en veel dommer als je het mij vraagt. Helaas wordt mij niets gevraagd. Mijn ouders gaan scheiden en ze denken dat ik niets merk. Sukkels!

Papa was mijn favoriet en helaas voor mijn moeder – zo was het echt. Papa begreep mij en hield net als ik van techniek. Knopjes, metertjes en constructies. Samen waren wij Legomasters. Ik bedacht en ontwierp en papa hielp mee met de uitvoering. Hij kon me altijd rustig krijgen als ik boos of verdrietig was. Dan legde ik mijn hoofd tegen zijn borst om naar zijn rustige hart te luisteren. Mama maakte daar foto’s van en ze dacht dat ik het daarom onthouden had. Niets van waar. Ik had het opgeslagen op mijn harde schijf in mijn hoofd. Vergeten doe ik niet.

Er is de laatste jaren iemand anders in papa gekropen. De buitenkant is nog hetzelfde. Nou ja, papa ziet er nu moe en ongelukkig uit. Vroeger was dat beter dacht ik. Door zijn vorm heen schijnt een andere man, een vreemde. Hij lacht niet vaak meer en wordt snel boos. Het is net alsof hij opnieuw geprogrammeerd is en ik weet de toegangscode niet (maar het ergste is, hij ook niet). Papa doet net alsof er niets aan de hand is. Ik trap daar niet in, want hij is stiekem weggeslopen. Vroeger hield hij van mama, maar het meeste hield hij van mij. Ik voelde dat en ik zag het aan zijn ogen. Nu spreekt zijn stem dezelfde woorden, maar het klinkt anders.

Mijn broertje begon het pas laat te merken. Ik wist veel eerder dat papa en mama ruzie hadden. Ik hoorde en zag alles. Wanneer ik achter mijn IPad zat, ving ik veel op. Mijn ouders meenden slim te zijn, maar niet heus. Ze hebben vaak gepraat in mijn buurt en mijn broertje zat dan gewoon te spelen met zijn autootjes en hoorde niets. Ze praatten over de scheiding, heel zachtjes. Soms wat harder en ze gebruikten gemene woorden. Wij waren wel wat gewend, want mijn vader stond al jaren te schreeuwen – zoiets noemen ze een aanloop. (Ik vind het meer een afloop, want mijn ouders gaan echt uit elkaar en niemand die ze tegenhoudt!) Mijn broertje wil het nog niet weten, ik wel en meer dan dat. Ik kijk namelijk verder en ben bang voor wat ons te wachten staat. Het houdt me ’s nachts wakker.

Eerst hoopte ik dat papa normaal zou worden, net als vroeger. Ik bevond me gewoon in een nachtmerrie en ik hoefde alleen maar wakker te worden. Papa was verliefd geworden op een belachelijke vrouw. Een stom mens en niet half zo leuk als mijn moeder. Hij probeerde mij uit te leggen waarom zij zo geweldig was. Kansloos. Ik heb hem gevraagd daarmee te stoppen en schreef hem een lange brief. Hopelijk begreep hij dat het geluk recht onder zijn neus lag en niet bij iemand anders. Ik vroeg hem minder te gaan werken, zodat hij blijer en gelukkiger zou worden. Hij had dan meer tijd voor mij en kon rustig nadenken. Wij waren de liefde die hij zocht! Ik heb daar veel met mama over gepraat. Zij was erg verdrietig en ik snapte dat. Mama wilde met papa verder, maar papa niet met haar. Toen mijn moeder mijn brief las huilde ze. Ze zei dat ik de juiste woorden had gevonden voor alles. Ik begreep beter dan mijn eigen vader hoe het leven in elkaar zat. Mama vond het zwaar voor mij, dat ik zoveel wijsheid in mijn hoofd en hart had.

Langzaam glipte papa mijn leven uit en nam mama meer ruimte in. We ontdekten dat ik goed over mijn gevoelens kon praten, dat had ik van haar. Soms probeerde ze haar tranen voor mij te verstoppen, maar dat lukte niet. Ik vond het fijn als ze eerlijk uitlegde dat ze huilde om papa. Ze had veel van hem gehouden, net als hij ooit van haar. Dat houden van ging niet zomaar over. Ik vond het een logisch verhaal, want ik hield nog steeds van mijn hamster. Ook al was die al een jaar dood. Mama deelde veel met mij en ik was nieuwsgierig. Het was dan lastig als je zoveel voelde en begreep. “Nee Sjoerd, dit is niet voor kinderoren geschikt,” antwoordde mama als ik teveel wilde weten. ‘Onzin’, dacht ik dan en ik schonk haar mijn liefste blik. Soms werkte dat.

Met mijn hoop ging het lang goed en ik dacht dat het beter werd tussen die twee. Papa was serieus in de war, maar misschien werd hij op tijd wakker. Mama hield nog steeds van hem en ze had medelijden. Haar verdriet en boosheid veranderden langzaam in bezorgdheid. Ze begreep, beter dan papa zelf, waar hij aan leed. Een midlifecrisis. Daarom weet ik er nu veel vanaf. Eigenlijk is het een identiteitscrisis, een zoektocht naar jezelf. Papa denkt dat hij een puber is. Hij draagt puberkleren en luistert naar pubermuziek. Een crisis is geen goed teken, want iemand is dan ongelukkig. Papa vindt het een onzinverhaal, dus we hebben het er niet meer over.

Ik dacht serieus dat het wel weer goed kwam, tot ik begreep dat mama hem niet kon helpen. Papa moest zelf zijn problemen oplossen. Mama zou hem niet meer kunnen vertrouwen. (Liegen doe je niet, dat snapt een kind. Als ik wel eens loog had mama mij direct door. Ik frummelde dan altijd aan mijn haar. Liegen is erger dan stomme dingen doen, heeft mama me geleerd.) Ik vond het een goed teken dat ze geen ruzie meer maakten. Ze konden normaal met elkaar praten en dat deden ze vaak. Mijn broertje en ik mochten ze dan niet storen en extra lang gamen. Helaas ging het praten over afspraken maken en het verdelen van de spullen. Mama had een half jaar op papa’s besluit gewacht en papa kwam tot geen besluit. Ik snapte dat mama daar moe van werd en daarom besloten ze dat het over was.

Ze vertelden samen wat ik allang wist; ze gingen scheiden. Ze waren niet getrouwd, maar scheiden was een woord dat mijn broertje kon begrijpen. Hij snapte het niet direct of deed maar alsof. We zaten samen te grappen, want ook ik wilde het niet horen. Foute informatie. Delete! Papa was voor zijn doen veel aan het woord, dat hadden ze blijkbaar afgesproken. Hij zei dat hij ‘problemen met de liefde’ had. Mama knikte instemmend en ik was onder de indruk van zijn woorden. Ik had het niet beter kunnen zeggen, want liefde is een breed begrip. Papa had last op alle fronten. Zo’n vader zet je leven op zijn kop.

Rustig wennen aan het afschuwelijke idee dat mijn ouders gaan scheiden zit er niet in. Mijn vader is direct bij dat mens gaan wonen. Hij overlegt niets en ineens doen we alles met haar erbij. Zij is nu de belangrijkste. Voor ons heeft hij geen tijd en geld meer. Hij is voor de tweede keer verhuisd en nu moeten wij dat huis delen met die vrouw en haar kinderen. Mama vindt het niet normaal, maar ze kan er niets aan veranderen. Ze zegt papa soms de waarheid, maar steeds minder vaak. Mama weet dat het zinloos is om er wat van te zeggen. Papa luistert toch niet, hij is alleen maar met zichzelf bezig. Mijn broertje en ik moeten leren om te zeggen wat wij ervan vinden. Ik vond dat vroeger moeilijk, maar nu niet meer. Mama vindt mij sterk en wijs geworden. Daarom vertel ik mijn vader nu de waarheid. Soms noem ik hem per ongeluk bij zijn voornaam. Hij is zo veranderd en ik weet niet of ik aan hem wennen zal. Mijn vader luistert niet echt, dat wist ik al langer. Toch voelt het rot, want ik houd van hem. Net als mijn mama blijft hij mijn papa.

Ik hoop dat mijn vader op een dag wakker wordt, al zal het voor mama’s liefde te laat zijn. Zij hoopt het ook voor ons, want ze gunt ons de allerliefste papa die hij vroeger was. Ik zou er mijn verstand voor inwisselen als het kon. Liever was ik gemiddeld slim met ouders die bij elkaar bleven, dan knap met een onbegrijpelijke vader. Helaas ziet hij dat anders en ben ik nog een kind. Hij moest eens weten…

@missnienox

Iedere overeenkomst met bestaande personen berust op louter toeval.