Johanna en de liefde

Al klonk haar naam als ouderwetse tijden, Johanna was van alle tijden. Met haar vrouwelijkheid, schoonheid, haar ongetemde levenslust en charme en daarnaast het diepe onbestemde onzichtbare. Ze was de dochter, moeder, geliefde, vervloekte, minnares, luisteraar en brenger van het licht. Haar schaamte, haar kwetsbaarheid, de grapjes en het verdriet. In elke vezel van haar lijf en leven had de liefde haar op de proef gesteld: deze had haar gevangen, verleid, bedroefd en verlaten. Toch bleef ze fier overeind met in haar hart haar grootste kracht; het herkennen van de liefde en haar koesteren. Met hart en ziel.

Zelfs op haar drieënnegentigste was Johanna haar niet kwijt. Als een wollig dekentje lag de liefde te ronken op haar geslonken schouders en ze koesterde zich in haar gezelschap. Natuurlijk wist ze dondersgoed dat het om een energie ging en niet langer om liefkozende aanrakingen en kleine gebaren. Ze kon genieten van haar herinneringen en hield ze met graagte levend. De zachte kus op haar haren of zijn lippen tegen het kuiltje in haar hals. Ze had nooit begrepen hoe je iemand helemaal kwijt kon raken, hoe je je geliefde totaal kon verliezen. Zijn stem klonk nog in haar oor en ze rook soms ineens een vleugje vertrouwdheid tussen de bewaarde wollen vesten in haar kast. Als dat geen liefde was?

Wat wist ze van het leven toen ze nog jong en mooi was? Ze geloofde net als de rest van haar vriendinnen in romantische verhalen. In die ene ware, het lange gelukkige huwelijk en innig verstrengelde lichamen in een droomloze slaap. Daarbij was ze blind voor haar eigen schoonheid en had er goud voor gegeven om de jonge vrouw die ze was te vertellen hoe mooi ze was. Maar zo was het leven in je jonge jaren, je hield je bezig met zaken waar je later om zou lachen. De eeuwige jeugd, de naïviteit, het verlangen van een prille verliefdheid en de eerste kus. Simpelweg geliefd willen zijn en hunkeren naar die ene die jou gelukkig moest maken.

De liefde bezongen en beschreven in superlatieven of hunkerende bouquet-romannetjes, daar moest je niet in geloven. Zulke liefde was een utopie, elkaar simpelweg gedogen was al mooi genoeg. En vooral niet naast je schoenen gaan lopen, zó mooi ben je nou ook weer niet. Terugkijkend besefte ze dat ze misschien wel zoveel schoonheid had gekregen omdat het haar op andere gebieden moeilijk werd gemaakt. Zodat ze zich over haar gezicht, haren en lijf geen zorgen hoefde te maken… maar dat deed ze wel. Ze was nou eenmaal een vrouw en vrouwen leggen de lat torenhoog voor zichzelf en daardoor ook voor anderen. Wat verdrietig dat ze pas zo laat van haar sterke fijne lijf was gaan houden.

Liefde was voorwaardelijk, je moest haar verdienen door een braaf meisje te zijn. Doen wat je werd opgedragen en vooral nadoen wat de rest al deed. Jezelf hieruit losscheuren bleek een hels karwei en dat kon niet eerder dan dat ze zichzelf genadeloos tegenkwam in lange dovende liefdes. Zo hard als zij de ware liefde zocht om te vluchten voor wat niet meer bij haar paste, zocht de liefde haar ook. Een ontzagwekkend grote liefde kwam op haar pad, eentje die haar gelukkig ging maken en hem ook. Ze leerde liefhebben, beminnen, bij elkaar zijn en de waarde van gemis. Ze beleefde liefde zoals deze bedoeld was en tegelijk moest ze nog haar volwassen weg vinden. Dat merkte ze pas toen de liefde haar verliet. En omdat ze zichzelf al zo jong verlaten had bleef ze helemaal alleen achter, in een diepe put. Wat wist ze toen van haar eigen kracht? Ze was rechtstreeks vanuit haar ouderlijk huis in een relatie beland en had het nooit alleen hoeven te rooien.

Als klein meisje wist ze al dat ze voor iets groots in de wieg was gelegd. Voor iets anders dan gemiddeld en hoe ze er ook bij wilde horen aan de ene kant, haar andere kant trok harder. Ze was het vreemde eendje en leerde alles over eenzaamheid en afstand. Levenslessen waar ze later veel profijt van zou hebben. Ze kon zich immers in anderen verplaatsen, want ze wist hoe het voelde. Het verpletterende anders en alleen zijn. Zich ontzettend eenzaam voelen in een kamer vol met mensen en niemand die het aan haar zag. Maar zij merkte zulke dingen wel en pikte die anderen er zo uit. Was het haar missie om gelijkgestemden te steunen? Ze had nooit anders gedaan en het trok haar leeg. Dat kon toch niet de bedoeling zijn van het leven?

Later waren er lange aaneengesloten grijze periodes waarin haar karakter zich kleurde naar haar omgeving. Vergiftigd door een liefdeloze relatie was ze meer geest dan levend. In die periode ontwikkelde ze sympathie voor diegenen die het leven niet meer zagen zitten. Zij hing aan haar leven, zat vol met vechtlust, zoveel tegenwoordigheid van geest had ze gelukkig wel, maar ze begreep de rust die de anderen zochten. Het was niet dat sommige mensen dood wilden, ze vonden het leven ondraaglijk, zoveel begreep ze er wel van. Waarom oordeelden vreemden zo hard over gevoelens die ze zelf in de verste verte niet kenden? Ze voelde mededogen met de buitenstaanders, de einzelgänger en de buitenbeentjes. Dat had ze al sinds de kleuterschool met haar eerste vriendje, een weesjongen. Ze had voelsprieten voor kwetsbaarheid.

Pas jaren later begreep ze dat je niet werkelijk gelukkig kunt zijn zolang je het rauwe beest dat het leven kan zijn, niet in de ogen hebt gekeken. Zij kende het diepste verdriet, de grootste liefdes, het gemeenste verraad, de diepste pijn en wist wat missen inhield. Het rauwe gemis van een geliefde aan de dood of aan een ander bracht haar diepgaande emoties, zowel negatieve als positieve. Het machteloze grijpen naar die ander en het gemis van verbinding, dat wat ze het meeste vreesde werd waarheid: opnieuw niet gehoord en gezien worden. Zij kende het als geen ander. En alles opgesloten in haar hart en hoofd, onuitgesproken woede, verdriet, onmacht en herhalend zwijgen. Haar disfunctionele patronen hadden haar ingehaald als een sluwe onverstoorbare kat op jacht naar zijn prooi. Tot het op een dag klaar was en ze zichzelf bij de lurven pakte. Het was over en uit. Johanna weigerde om slachtoffer te blijven en ze pakte haar ongelukkigheid bij de wortels aan.

Oh, wat had zij talent om intens van liefde te kunnen genieten. Pure ongetemde liefde in alle levensvormen. Moederliefde, de eenvoudigste van allemaal en tegelijk de levenslange zorgen die daarbij hoorden. Ze wist zich geliefd door de zorgzaamheid van haar vader en de praktische hulp van haar moeder. De liefdevolle aandacht van haar oma en tante, haar zorgzame blije broers met elk hun eigen wijze van leven en liefhebben. Haar lieve vriendinnen met altijd een luisterend oor, ze koesterde het handjevol mensen in haar leven die haar werkelijk zagen en verstonden. Waar ze zich eerder altijd terugtrok in eenzaamheid reikte ze nu elke dag verder uit naar wat werkelijk belangrijk was, verbinding voelen met de mensen die er toededen. 

Ze leerde vol liefde te beminnen en ontdekte haar seksualiteit. Wat niet hardop gezegd werd en wat je enkel hoorde in liedjes of las in poëzie en literatuur over de liefde, het was allemaal waar! Ze voelde het goddelijke, hemelse en ze kon de liefde bedrijven met hart en ziel. Zij was in staat zich helemaal te geven, puur en kwetsbaar, bij de juiste persoon. Versmelten in een andere dimensie was voor haar lichaam weggelegd en ze wist dat dat het grootste geschenk was van moeder natuur. Daardoor kon ze later onderscheiden waar ze niet geschikt voor bleek. Ook lust zonder liefde kwam op haar pad en waar iedereen het zelf mag weten en het voor een bepaalde periode prima was, deed het haar ineenkrimpen. Haar liefdevolle hart en lijf besloten samen dat dat niet was wat zij verdiende. Daarom wist ze sindsdien zo goed wat ze wenste en waard was. En ze oordeelde niet, want ze had immers zelf aan de lijve ondervonden dat om te overleven lichaam en geest zich kunnen scheiden. Mooi dat het bestond, maar nooit meer voor haar.

Toen haar muren eenmaal neergeschoten en bewust verdreven bleven, opende haar hart zich werkelijk. Ze was weer dat kleine meisje van vroeger. Ze herkende de liefde overal. In een onbekende op straat, in dieren, de natuur, in kunst, een tekening of een verpletterend mooi lied. Dit wilde ze nooit meer kwijt, sterker nog; ze kon niet meer terug. Ze had zichzelf afgesneden van haar oude leven en naïeve ideeën, ze had de familiepatronen doorbroken. Stabiel en sterk werd ze haar eigen moeder en schonk haar kinderen een betere en andere toekomst, dan haar jongere zelf ze had kunnen geven. Het had niet anders gekund, ze moest doen wat ze deed. Ze droeg de kracht van alle vrouwen in zich, als (groot)moeder, dochter, kleindochter, zus, vriendin, nicht, schoondochter, meisje, vrouw en geliefde.

De liefde en zij werden onafscheidelijk. Ze hield van zichzelf en had ineens heel veel te geven. Bovenal herkende ze de liefde nu ook in een ander. Waar ze vroeger trapte in mooie woorden, manipulaties, voorwaardelijkheid en genoegen nam met kruimels, wist ze eindelijk wat ze waard was. Wat elk mens waard is, wat elke vrouw in wezen altijd al was. Je bent alle liefde van de wereld waard en liefde is eindeloos voorradig voor wie het wil voelen en zien. Geen jaloezie, schaarste, concurrentie of leegte meer, zij was de liefde geworden en had veel om te delen. Niet dat het makkelijk was of altijd vanzelf ging. Ze moest haar eigen weg vinden en de juiste balans bleef een puntje van aandacht. Oplaadtijd voor haarzelf om te reflecteren en zichzelf te kunnen blijven: een gever, een deler, opmerkzaam, met zelfspot en tranen van geluk. Met zo nu en dan een rondje zelfmedelijden, sacherijnig zijn of simpelweg even ouderwetse eenzaamheid voelen, alles was goed. Ze mocht leren voelen, het geboorterecht van ieder mens.

En wat was het mooiste dat de liefde Johanna leerde?

Je krijgt wat je denkt dat je verdient. En zo verwachtte zij het mooiste omdat ze eindelijk vond dat ze dat waard was. Grote liefdes bestaan, ook al kun je ze van tevoren niet verzinnen. Als ze ineens voor je neus staan herken je ze direct. Soms bereidt je hele leven je voor op dit moment en zijn alle pijn, ellende, gekkigheid, de liefde en het geluk, het uitzitten van de tijd, het harde werken aan jezelf, de desillusies en het uitzichtloze toch érgens goed voor geweest. Het laat je juist daardoor de liefde zien. En ook al kun je niet in de toekomst kijken, je weet wat liefde is en hoe ze voelt. Liefde te mogen voelen is zo waardevol, iets dat je niet had willen missen. Tegelijk verlaat ze je nooit echt, want ware liefde blijft voor altijd in je hart.

Als ze nu op haar oude dag iets mocht veranderen, dan kon ze niets verzinnen. Alles had immers een functie gehad en maakte haar tot wie ze was geworden. Een oude dame, gezond van lichaam en geest en met een hart tjokvol liefde. Kleine liefdes, grote liefdes, voorbije liefdes maar bovenal blijvende liefde. Zij had liefde in al haar facetten beleefd, bemind, gedeeld, ontvangen en beschreven en tot slot wil ze nog graag iets tegen jou zeggen:

Er is iemand die altijd van jou houdt en diegene is dichterbij dan je denkt…

Was getekend, Johanna - 28 oktober 2023 - @missnienox